In deze 3e editie van de Découvert serie wil ik wat richting geven aan het grote aanbod Côtes du Rhône.
Wat wel en niet is toegestaan voor de Franse wijnbouw is met wetgeving geregeld. Zo mag een Vin de Pays bijvoorbeeld uit heel Frankrijk komen, terwijl de daaropvolgende kwaliteitsniveaus IGP (Indication Géografique Protégée) en AOC (Appellation d’Origine Contrôlée) geografisch nauwkeurig zijn bepaald. De bodemsamenstelling en micro-klimatologische omstandigheden zijn de leidend en vormen de basis voor o.a. de toegestane druivenrassen, snoei- en groeiwijze en het rendement. Er is sprake van een hiërarchie in kwaliteit: hoe hoger de classificatie, hoe hoger de kwaliteitseisen. In de Rhônevallei is AOC Côtes du Rhône (CDR) de laagste classificatie, en betreft het wijngaarden in de Noord- en (leeuwendeel) Zuid Rhône. De kwaliteitsverschillen binnen dit segment zijn echter enorm, en sommige van deze wijnen verdienen geen enkel lof.
De Rhônevallei wordt nog altijd sterk (doch in sterk afnemende mate) gedomineerd door coöperaties en nog altijd vindt de bulkproductie via de coöperatie haar weg naar de markt. Omdat het aanbod enorm is, zoeken ze allemaal naar een manier om zich te onderscheiden. Helaas is dat nog te vaak op basis van prijs. Wat wil zeggen: absurd laag, zodat noch de boer die de druiven verbouwt, noch de coöperatie die de wijn produceert, noch het distributiekanaal die de wijn vermarkt, fatsoenlijk wordt gecompenseerd en er dus weinig belang is om iets ‘fatsoenlijks’ te produceren. De coöperatie van Visan is hierop een goede uitzondering. Hier heeft men, met een hogere kwaliteit voor ogen, een bewuste keuze gemaakt om uitsluitend biologische wijnen te produceren, en dat is in mijn optiek de enige manier om te overleven bij een markt die door overproductie wordt gekenmerkt.
De AOC Côtes de Rhône Villages (CDRV) is een volgende trede op de kwaliteitsladder en de hiervoor aangewezen gebieden voldoen aan hogere eisen. Een enkele cooperatie biedt ook deze Villages wijnen aan, maar doorgaans hebben de aanleverende boeren voldoende kwaliteitsbesef en motivatie om onder eigen label te produceren. Met de hulp van externe oenologen en mobiele bottelingslijnen is dat tegenwoordig ook goed uitvoerbaar. Een van de belangrijkste reden waarom de kwaliteit van Côtes du Rhône zo enorm verbeterd is in de afgelopen 20-25 jaar!
Tenslotte kennen we de Côtes du Rhône Villages met dorpsnaam, waarvan Côtes du Rhône Villages Nyons de meest recente. Hier is sprake van wijngaarden binnen een geografisch nauw bepaalde grens rondom het gelijknamige dorp. Alles binnen de CDRV met dorpsnaam onderscheidt zich proefondervindelijk van de wijngaarden daarbuiten; ze hebben een eigen, duidelijk herkenbaar karakter, en de kwaliteit is zonder twijfel uitstekend. Deze CDRV met dorpsnaam wordt door het INAO toegewezen en is vaak het resultaat van een sterke lobby van de wijnproducenten in het betreffende dorp. De Rhônevallei kent er een groot aantal van deze Villages (22 inmiddels) , en het kan worden beschouwd als een feitelijk een opmars naar Cru-status (al is die lobby aanzienlijk lastiger)!
De verschillen tussen een deze drie kwaliteitniveaux zijn significant, evenals de verschillen tussen Côtes du Rhône uit de Noord (cépages) en Zuid Rhône (blends).